Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaşın evrilmesi, Kiev’in arkasında duran NATO müttefiklerinin verdikleri desteğin de evrilmesine neden oldu. Savaşın başında Ukrayna’ya verilen silahların Rusya’daki hedefleri vurmasına kapıyı kapatan müttefikler bu politikalarını bir kenara bırakmaya başladı. Çekya’nın başkenti Prag’da düzenlenen Gayriresmi NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda konuşan Genel Sekreter Jens Stoltenberg, “Ukrayna’nın kendini savunma hakkı var. Buna, Rusya içindeki meşru askeri hedefleri vurma hakkı da dahil” dedi.
Jens Stoltenberg
‘TIRMANDIRAN RUSYA’
Savaşı Rusya’nın başlattığını hatırlatan Stoltenberg, Moskova’nın yeni bir cephe açtığını, bu nedenle durumun daha da aciliyet arz ettiğini belirterek, “Sınır ve cephe hatları aşağı yukarı aynı. Ukrayna’yı füzelerle ve Rusya içinde konuşlanmış toplarla vuruyorlar. Elbette Ukrayna da karşılık verebilmeli ve kendini savunabilmeli. Bu meşru müdafaa hakkının bir parçası” diye konuştu. Ukrayna’nın kendisine verilen silahları Rusya’daki hedeflere karşı kullanmasının tırmandırma anlamına gelmediğini vurgulayan Stoltenberg, savaşı asıl tırmandıranın Rusya olduğunu söyledi.
BIDEN ONAY VERDİ
Ukrayna’ya verdiği silahların Rusya’yı vurmak için kullanılmasına karşı çıkan ülkelerin başını ABD çekiyordu. Prag’da dün basına konuşan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Kiev’in son haftalarda silahları Rusya’ya karşı savunma amaçlı kullanma yetkisi istediğini belirterek “Bu doğrudan Başkan’a (Biden) gitti. Silahlarımızın bu amaçla kullanılmasına onay verdi” dedi. Dün Almanya tarafından yapılan açıklamada da “Kiev’in Rusya içinden, Ukrayna sınırına yakın bölgelerden gelen saldırılara karşı uluslararası hukuk çerçevesinde kendini savunma hakkının olduğu ve bu amaçla Almanya tarafından verilen silahları da kullanabileceği” belirtildi. Fransa da politikasını nüanslı şekilde gevşetenlerden. İngiltere, İsveç, Finlandiya, Hollanda, Kanada, Polonya, Baltık ülkeleri ve Çekya da sınır ötesindeki hedeflerin vurulmasına yeşil ışık yakan müttefikler arasında.
FİDAN: NATO İLKELİ DAVRANMALI
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Çekya’nın başkenti Prag’da düzenlenen NATO Gayriresmi Dışişleri Bakanları Toplantısı’na katıldı. Burada bir konuşma yapan Fidan, “Ukrayna’nın toprak bütünlüğünden yanayız. NATO Ukrayna’daki savaşın parçası olmamalı” dedi. Açıklamalarında Gazze Savaşına da değinen Fidan, ”Ukrayna’nın işgaline karşı çıkan NATO, Filistin’deki işgal karşısında da ilkeli davranmalı. İsrail’in soykırımı durdurulmazsa, Gazze de küresel bir soruna dönüşebilir” dedi.
SAVAŞTA KRİTİK DÖNÜM NOKTASI
İngiltere, Fransa, Almanya, İsveç, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Finlandiya, Estonya, Letonya, Litvanya, Hollanda, Danimarka, Kanada ve kısmen ABD yönetimleri Ukrayna’ya teslim edilen silahların saldırgan ülke Rusya’nın topraklarına karşı kullanılmasına resmen yeşil ışık yaktı. Batılı ülkelerin aldığı bu karara sert tepki veren Rusya, “Bu kararları alan Batılı ülkeleri Ukrayna savaşında doğrudan taraf sayacağız ve meşru hedefimiz olacak” uyarısında bulundu.
BURAYA NASIL GELİNDİ
Mayıs ayı başlarında Rusya’nın Ukrayna’nın ikinci büyük şehri olan kuzeydoğudaki Harkiv’e karşı yürüyüşe geçmesi Batılı ülkeleri Ukrayna’ya yönelik silah kısıtlamalarını gözden geçirmeye zorladı. Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, “Rusya, Ukrayna topraklarında istediği yeri vurma ve insanlarımızı öldürme serbestisine sahip. Bu gidişata dur denmeli. Bize verilen silahlarla artık Rusya topraklarını da vurabilmeliyiz” diye çağrıda bulunmuştu.
GERİLİM ARTABİLİR
Batılı ülkelerin Ukrayna’ya gönderilen silahlarla Rus topraklarını vurma izni vermesiyle ilk sıcak gelişmelerin bir iki gün içinde Harkiv cephesinde yaşanması bekleniyor. Sınırın Rusya tarafında yer alan Rus birliklerine ait kışlalar, askeri havalimanları, zırhlı araçların toplandığı alanlarla yakıt ikmal istasyonlarının uzun menzilli füzelerle vurulması gündemde.
KREMLİN’DEN SUÇLAMA
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, “Batılı ülkelerin Ukrayna krizini açıkça tırmandırma yolunu seçtikleri ortada. Gelinen noktada Batı ile aramızda savaş öncesi bir hal söz konusu. Silahlarını Rusya’ya karşı kullandıran ülkeler ihtilafın tarafı ve meşru hedefimiz sayılacaktır. Batı silahları resmi kararlar ilan edilmeden önce de Rusya topraklarına karşı zaten kullanılıyordu” dedi. Rusya Güvenlik Konseyi Sekreter Yardımcısı Dmitriy Medvedev ise “Batı bizim nükleer silahlar konusunda blöf yaptığımızı düşünüyorsa yanılıyor” diye açıklama yaptı.
FİDAN ÇİN’E GİDİYOR
Bu arada Ukrayna krizinde Rusya ile Ukrayna arasında arabulucu olmaya çalışan, 2022 yılında İstanbul’da müzakere masası açan Türkiye tehlikeli gidişata dur demenin yollarını arıyor. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, 3-5 Haziran tarihleri arasında Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi davetiyle Pekin’e giderek temaslarda bulunacak.
